Prawo karne a wolność wypowiedzi: nowe wytyczne dla państw członkowskich

Rada Europy opublikowała nowy przewodnik mający na celu ograniczenie stosowania prawa karnego do tłumienia wolności wypowiedzi, ostrzegając przed rosnącym trendem jego nieproporcjonalnego stosowania. Przewodnik zawiera szczegółowy przegląd orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, podkreślając zagrożenia związane z używaniem sankcji karnych do tłumienia wolności słowa i ograniczania pluralizmu opinii.

Według danych Platformy Rady Europy na rzecz promocji ochrony dziennikarstwa i bezpieczeństwa dziennikarzy, od 2019 roku nastąpił gwałtowny wzrost liczby zatrzymań i uwięzień dziennikarzy. Europejski Trybunał Praw Człowieka wielokrotnie stwierdzał, że środki ograniczające wolność wypowiedzi, gwarantowaną w artykule 10 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, gdy są nadmierne lub nieuzasadnione, nie tylko naruszają prawa jednostki, lecz także stanowią poważne zagrożenie dla społeczeństwa demokratycznego jako całości.

Uznając, że niektóre formy wypowiedzi – takie jak nawoływanie do przemocy czy mowa nienawiści – mogą być uzasadnione penalizacją, przewodnik wskazuje, iż stosowanie prawa karnego wobec mniej szkodliwych form wypowiedzi może wywoływać „efekt mrożący”. Grozi to uciszaniem głosów krytycznych, opozycyjnych czy po prostu niepopularnych – a więc tych, które są niezbędne w zdrowej, pluralistycznej demokracji.

Publikacja podkreśla rolę Rady Europy we wspieraniu państw członkowskich w realizacji ich obowiązku ochrony praw człowieka i wolności wypowiedzi. Obejmuje to zapewnienie, że jednostki mogą swobodnie uczestniczyć w debacie publicznej bez obawy przed prawnymi represjami.

Wolność wypowiedzi, wspierana przez niezależne i pluralistyczne media, pozostaje fundamentem demokracji. Celem nowego przewodnika jest ochrona tego podstawowego prawa w coraz bardziej złożonym i wymagającym środowisku.

📄 Pobierz dokument w języku angielskim – Ograniczanie stosowania prawa karnego do ograniczania wolności wypowiedzi – przewodnik po standardach Rady Europy

tłumaczenie tekstu: Freedom of Expression : News