Media Freedom Rapid Response (MFRR) wzywa do ambitnych reform medialnych, publikując raport pt. „Depolityzacja krajobrazu medialnego w Polsce: Ocena postępów reform medialnych w 2024 roku”.

Raport opiera się na ustaleniach misji dotyczącej wolności mediów w Polsce, przeprowadzonej w dniach 16-17 września. W jej trakcie członkowie MFRR spotkali się z przedstawicielami rządu oraz mediów, aby omówić wyzwania stojące przed mediami i postępy reform po wyborach w 2023 roku.

Kluczowe wnioski z misji obejmują:

• Sytuacja dotycząca wolności mediów w Polsce znacząco się poprawiła. Zwiększyła się niezależność mediów publicznych, zmniejszyła liczba nękających pozwów, wzrosła pluralizacja mediów, a także zakończono wykorzystywanie środków publicznych do wpływania na media.
• Chociaż media publiczne nie pełnią już funkcji narzędzia propagandy, nadal nie są w pełni obiektywne ani odpowiednio zdepolityzowane. Rząd musi podjąć dalsze kroki, aby zabezpieczyć przyszłą polityczną i finansową niezależność mediów publicznych.
• Organ nadzorujący rynek medialny – Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji (KRRiT) – pozostaje silnie upolityczniony i nadal nadużywa swoich uprawnień do nakładania kar na media.
• Pluralizm mediów, który był poważnie zagrożony w 2023 roku, poprawił się dzięki zwiększonej niezależności nadawcy publicznego oraz decyzji PKN Orlen o sprzedaży Polska Press.
• Planowane są reformy mające na celu zapewnienie sprawiedliwego i przejrzystego podziału reklam państwowych, które wcześniej były wykorzystywane przez kolejne rządy do pozbawiania funduszy mediów krytycznych wobec władzy.
• Zagrożenie wynikające z pozwów typu SLAPP znacząco zmalało, przynajmniej w odniesieniu do spraw wytaczanych przez urzędników publicznych. Dodatkowo pozytywnie oceniane są plany Ministerstwa Sprawiedliwości dotyczące implementacji unijnej dyrektywy anty-SLAPP oraz dekryminalizacji zniesławienia.

Pomimo tych postępów, MFRR wzywa rząd do wprowadzenia pilnych i kompleksowych reform w celu:

• Zabezpieczenia przyszłości nadawcy publicznego w dynamicznie zmieniającym się krajobrazie medialnym;
• Wzmocnienia mechanizmów gwarantujących niezależność nadawcy publicznego;
• Zreformowania organów regulujących rynek medialny w celu zapewnienia ich bezstronności;
• Ochrony pluralizmu mediów, ich stabilności oraz niezależności redakcyjnej.

MFRR apeluje również do rządu, aby podczas dostosowywania prawa krajowego do Europejskiego Aktu o Wolności Mediów (EMFA) i dyrektywy anty-SLAPP, wykraczał poza minimalne standardy unijne. Pozwoliłoby to w pełni wyeliminować ryzyko przejmowania mediów przez władzę oraz skutecznie chronić media przed nękającymi pozwami.

Polska ma szansę stać się wiodącym przykładem udanych reform medialnych i wolności mediów. Jeśli to się uda, ustanowi to wzór dla innych krajów, które pragną odwrócić skutki politycznie motywowanego przejmowania mediów i stworzyć silne zabezpieczenia przed jego ponownym wystąpieniem.

Misja Media Freedom Rapid Response została przeprowadzona we współpracy z Europejskim Centrum Wolności Prasy i Mediów (ECPMF), Międzynarodowym Instytutem Prasowym (IPI), ARTICLE 19 Europe, Europejską Federacją Dziennikarzy (EFJ) oraz Free Press Unlimited (FPU).

Raport w języku angielskim dostępny jest na stronie: https://www.article19.org/wp-content/uploads/2024/11/MFRR-Poland-Report-2024.pdf